IMASSINE

IMASSINE

Tabrat n baba-k amazigh

 

Eg ed amezzûgh nek a memmi ad ak sawlegh f wattân-ad gh Iligh, keyyi Ili sul dar amezzûgh issefliden i yils-ad ghuri. Ass Ili ran iromiyen ad iyi gen gh temara- yad gh Iligh, usigh ed Ibarûd zugegh gh idraren îdan d ussan, utegh s ujenwi ffin idammen ar issa wakal. Aragh Isekkllen n tlelli s idammen n tasa new, af ad ten tzêr tîtt nnek ad tissant is tt in kkigh ligh atig. Ass-ad ikerwan zund nekki d ihray necca takat, yiri gigi Ihâl ad gagh azenzûm ils inu dderen ukan. Tigira uzmez ay-ad is ed iqqan ad allegh, negh ad ddemegh akal sul dari tadawsa ma yeqqazen azêkka igh iyi t sul hêdân izerfan, negh ad fellak smummigh keyi Ili sul irzzêmen imi nnek tinit baba d yimmi. Hayagh gh udrar nemun i tmara d ussan, ixleqagh Rebbi gaddagh iligh azawar n kiwan, illa iyi gh tiddi d làqel ula sul afus. iseggwasen a wkan nsiggil asafar iqqur, rêmigh atêbib rêmigh a wkan nessagh awal.

Usigh k a yewi ssemghuregh k melegh ak ils inu, melegh ak timitar n fad, ass-ad gh tegherit tessent ils n telghut (information) ur sul tgit gh izenzâm. Nnan, tinnit ula kiy "Ifahim kiyyin, azenzûm nekkin". Azgal (faute) winu nekki Ili yegan amazigh, acku ur iqqan ad ig win ils n telghut Ili ur igin tamazight. Tabrat igh ra tt aragh igagh ugharas ann asawen, a ttâlb n tmezgida netta a nessutur kullu gh udewwar, netta k ad gigh igan argaz axatar, ur akw ikrez, ur imger, ur yusi imrigen (armes), ur irur willi yran amur-ad gh Iligh, is ka dars tella tsarut n wâwal. Is ed wanna yessenn taàrabt iga xalis n tmessunt (science), imma wanna kem a tamazight issenn iga xalis n usgemmay (alphabétisation). Iga zund uccen gh tuzzûmt n midden in gh illa ar kem issental, 20 useggwas k-ad sul iqqaman segh 50 Ili s nnan "iwatâniyen" teqqadda ten, ad gis nghen awal n uccanen. Acku netni ad igan tasiweght (obstacle) n umeyi (mythe) n tmunt taàrabt,

« Iwatâniyen » ur d willi fkanin idammen ar issa wakalf, negh willi usinin Imrigen zugen îdan d ussan ; gan willi usinin leqlem igh yad dusen i tfelwin fkin aghaws (plan) n uhêttu (modèle) Ili ra ed nedêfur ass nna ifaw Ihâl. Gh ass-ad ifaw Ihâl, hayagh nega gh mek Ili ran, iseggwasen ay-ad bedda nella gh isiwan isekni nnagh annrar ad sar ur irûh igellin balan. Nitni Ilan bedda f uzreg n wawal aqdim ur isbeddad uzemz ula tilawt (réalité). Ad ed ukan yakwi gh itês kra gh medden, nnan as dagh ttês han iàdawen sin willi k-ad sul illan . Amezwaru «  limperyaliya d udayen, willi ur irin ajeddig nnegh ad ilûh amud » , wis sin gant « ayt uzerf amazigh han r-ad xlun uggug n tmunt r-ad ffin aman..», Nekkin a memmi waxxa ligh takwmamt r-ad asen raregh i wawal ; max allig iga uzref amazigh aàdaw n tmunt ? Is max allig iga nettan azerf negh is Iligh iga amazigh ?. Acku nekki ghemk Ili ssnegh tamunt ar ttili igh kullu Ilan izerfan n medden; zêr gh umedya Ssuvyat awal-ad is iffugh. Imma f Limperyaliya d udayen

han timitar Ilant. Anna ylan ixef issen mayd qqisegh. Key a làqel a mmi nella ger ifassen, ffugh ed ittês axatar a wad ittagemen s isekni yaman. Hat nitni mmaghen f tmizar nnsen ad nmalant. Afulki is agh t ran negh uhu? Ur-d wad ar ad ig agnu (problème) nnagh ameqran. Ur agh gin algamu ula kkwemen agh tigusin, taberrawt (bombardement) n « Japun » skeren tt awa marikanf maca nettini ur tt fekin i umettâ d usmummi ar kem skaren a tawuri s awal. Gan abekkas igh inna imikk ar iskar ugar a Ilig tega "Japun" azemz-ad tayyâd, ar tekkat marikan gh tesga Ili s ttinin is rsân, idus fellas wawal n walli yas innan "uccen da ygan uccen da tt ineqqa yasi tt, imma walli t ur igin, igh tt yad ingha ad as issutul".

 Iggut wawal a ywi igh akw righ ad ak ten mlegh ass-ad, amnad (opinion) inew nnigh t ur ak nnigh asi t. Aters-ad n iggi n tasa new, ka agh ed idhîn ad sawlegh ass-ad, imma ur akw idrus gh-ad agh ijran sul nfiss ukan, tillas- ad ed nekka d ugharas n tiyâd a yad gh nella. Maca ssirmegh ad tekkest mayd iyi yemrin g Ixatêr, ad iyi sul ur ttasin medden zud afran, n temêzin nrûh k a yakal, negh a i yi sghalen tiddi asin i yi latêr, ad i yi sul ur ig ils win meddën af ad beddregh timitar n fad, a tissant mani gh ibga uggug n tmurt nnegh a ylli gh a ur iqqway aman.



21/03/2008
0 Poster un commentaire

Inscrivez-vous au blog

Soyez prévenu par email des prochaines mises à jour

Rejoignez les 21 autres membres